تغذیه کرم ورمی کمپوست
غذای اصلی کرمهای ورمیکمپوست بقایای مرده و پوسیده گیاهی به انضمام بقایای ریشهی گیاهان و نیز کود دامی است. کرمهای قرمز بارانی بیشتر مواد زائد آشپزخانه را نیز خواهند خورد ضایعات سبزیجاتی که در حین تهیه غذا بوجود میآید برای کرمها قابل استفاده میباشد. مانند پوست سیبزمینی، هویج، کاهو، کلم، کرفس، سیب، پوست موز، گریپ فروت و پوست پرتقال، برگ چای، چای کیسهای، تفاله قهوه، کاغذ و مقوا. بعضی از ضایعات زودتر از سایر مواد به کود تبدیل میشوند. پوست موز حدود یک هفته طول میکشد در حالی که پوست پرتقال حدود یکماه طول خواهد کشید تا کاملاً تجزیه گردد. نوع و مقدار مواد غذایی در دسترس نه تنها بر روی جمعیت کرمهای ورمی کمپوستبلکه بر روی انواع گونههای موجود و نرخ رشد و…. تاثیر میگذارد.
زائدات کشاورزی شامل باقیمانده محصولات و محصولات جانبی آنها مانند زائدات غلات، دانههای روغنی، نیشکر، ساقه ذرت، کتان، کنف، محصولات فرعی کارخانجات روغن، کارخانجات چای و شکر و صنایع مرتبط با میوه و سبزیجات دارای قابلیت تبدیل به کرم پوسال (ورمی کمپوست) هستند، روزنامههای سیاه و سفید معمولی نیز میتوانند ورمی کمپوست شوند هر چند نیتروژن آنها پایین است و در نتیجه سرعت تجزیه را کاهش میدهند. اگر کاغذ ورمیکمپوست شود نباید بیش از ۱۵ درصد وزن کل مواد توده ورمی کمپوست باشد.
زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات، زائدات سبزیجات، تفاله نیشکر و… فضولات احشام (فضولات گاو، گوسفند و…، زائدات شهری (زباله شهری)، زبالههای صنعتی، زائدات گیاهان از قبیل برگ، خاک اره (برای هر صد کیلوگرم خاک اره به یک کیلو نیتروژن نیاز است) و… قابل تغذیه توسط کرمها میباشند. کیفیت محصول تولید شده با بکار بردن کود آلی افزایش مییابد، اغلب مواد آلی زائد قابل تجزیه بیولوژیکی میتوانند به کود تبدیل شوند، حدود ۵ تا ۱۰ درصد موادی که توسط کرم بلعیده میشوند در بافتهای بدن کرم بمنظور رشد و فعالیتهای متابولیکی جذب و بقیه بصورت کودهای گرانولی دفع میشوند. در مجموع هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا ۲ برابر تغذیه کند و %۶۰ آنرا به کود ورمیکمپوست تبدیل کرده و دفعکند.
توجه به این نکته ضروری است که کرمها با فلزات، فویل، پلاستیک، مواد شیمیایی، روغن، حلالها، حشرهکش، صابون، رنگ و… تغذیه نشوند. همچنین باید از انواع مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت)، پیاز، سیر، میخک، غذاهای پر ادویه و خیلی تند و غذاهای اسیدی اجتناب نمود، همینطور نباید از خرزهره و دیگر گیاهان سمی برای تغذیه کرمها استفاده گردد. گیاهان که با آفت کش یا علف کش سمپاشی شدهاند نباید در فرآیند کمپوست سازی استفاده شوند. همچنین برخی از مواد به علت اینکه سلامتی انسان را به خطر میاندازند و یا مایه رنجش انسان میشوند نباید برای تولید کود استفاده شوند.
افزودن مدفوع انسان و حیوانات خانگی توصیه نمیشود زیرا باعث انتقال بیماری میشوند. گوشت، استخوان، تخممرغ و محصولات لبنی نباید اضافه شود چون باعث جلب حشرات به محل میشود. اگر مواد غذایی خرد شوند بلعیدن آنها برای کرمها راحتتر خواهد بود. به هنگام دادن زبالهها در صورت امکان آنها را به تکههای کوچکتر تقسیم کنید تا انجام فرآیند تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست) برای کرمها آسانتر باشد. زبالهها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتریها شروع به شکلگیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند. همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد. اضافه کردن کمی ماسه ریز به توده ماده آلی به هضم غذا در سنگدان کرم کمک مینماید.
تغذیه گونه آیزنیا فوتیدا از بستری شامل مواد نیمه پوسیده کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند) کاه وکلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی میباشد، در داخل این بستر اصلی میتوان مواد تازهای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه، زبالههای خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (بجز فاضلاب صنعتی) اضافه نمود. کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن با سایر مواد مخلوط گردد تا قابل استفاده شود، حتی کود گاوی تازه برای کرمها مناسب نمیباشد و باید شستشو شده و یا بصورت پوسیده مصرف گردد.
باید توجه داشت که مخلوط کود حیوانی و بقایای گیاهی که پوسیده نباشند در صورت تامین رطوبت مراحل پوسیدگی را خواهند گذراند و به علت فعالیت میکروارگانیزمها دمای آن تا ۸۰ درجه سلسیوس (سانتیگراد) بالا میرود که برای کرمها قابل تحمل نیست و لذا باید از کود حیوانی و بقایای گیاهی تنها در صورتی استفاده کرد که به حالت پوسیده یا نیمه پوسیده باشند و مرحله کمپوست شدن را گذرانیده باشند. کرمها در خارج از سفره غذایی حرکت نمیکنند و به همین علت جمعیت آنها بسته به دسترسی به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت میشود.
رطوبت مناسب بستر، هوادهی، تغذیه، جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری ph در حد ۷-۸ از نکات کلیدی در تولید کرم پوسال (ورمیکمپوست است.
بستر باید بگونهای باشد که هوای زیادی را به درون خود راه بدهد. کرمها علاقهای به باکتریهای بیهوازی ندارند و اگر تحت چنین شرایطی قرار گیرند محلی را که باعث آزارشان میشود ترک میکنند و اگر قادر به این کار نباشند خواهند مرد. کرمها نیز درست مانند بیشتر جانوران به تنفس نیاز دارند. لازم است که تقریبا هر دو یا سه هفته یکبار چند اینچ از لایههای بالایی بستر را به آرامی بهم زد تا گازهای ایجادشده خارج شوند. این کار همچنین از فشردگی بستر جلوگیری میکند. لایههای سطوح پایینتر را نیز میتوان به میزانی بسیار کمتر از لایههای بالایی بهم زد. در بسترهای کود حیوانی که کرمها مشغول فعالیت تولید کود هستند در اثر فعالیتهای گازی کود حیوانی گاز متان تولید می¬شود که باعث از بین رفتن کرمها میشود.
لازم است که به طور متناوب پشته به هم زده شود تا گاز متان از داخل پشته خارج شده و کرمها فعالیت خود را ادامه دهند. بسته به روش تولید ابزارهای دستی و مکانیزه مختلفی برای این کار وجود دارد. در حال حاضر این کار در ایران با روش دستی و با ابزاری شبیه شن کش انجام می¬شود. لازم به ذکر است که این کار را با بیل نمی¬توان انجام داد چون به کرمها آسیب می¬رساند. دستگاههایی در ایران در حال طراحی و ساخت است که با بستهشدن پشت تراکتور فرایند هوادهی را با سرعت و هزینه کمتر انجام می¬دهد و امکان تولید در حجمهای انبوه را فراهم می¬کند. این دستگاه حدود یک میلیون تومان قیمت دارد.
از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینهای نباشد استفاده کرد. مثل پسماندهای رستورانها، آشپزخانهها، اماکن میوه و تره بار، مواد زائد کارخانههای تهیه مواد غذایی (کارخانه آردسازی و روغنکشی سویا). تغذیه کرمها باید بطور مرتب و معمولا یک بار در هفته صورت گیرد. انباشتن بیش از حد مواد غذایی در بستر، سبب ایجاد بوی نامطبوع و ترکیبات سمی میگردد. بهترین روش برای تهیه برنامه و میزان تغذیه، تعیین میزان مصرف کرم از آخرین تغذیه و همچنین شرایط موجود کرمها میباشد. زمانی که آخرین موادغذایی تغذیه شده تقریبا در حال تمام شدن است زمان تغذیه مجدد میباشد. اگر بنظر برسد که رشد کرمها متوقف شده و یا زاد و ولد آنها کاهش یافته احتیاج به اضافه نمودن پروتئین بیشتری در مواد غذایی میباشد.
مرکز تهیه کرم خاکی در فیلیپین توصیه میکند که بهترین ترکیب غذایی برای کرم خاکی مخلوطی از ۵۵ درصد خاک اره، ۳۵ درصد پوسته برنج و ۱۰ درصد سبوس برنج میباشد. این مخلوط باید به مدت ۳ هفته تخمیر شود تا حرارت آن بین ۵/۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد برسد. پس از تخمیر کافی و کنترل دما این محیط
باسلام
مطالب اموزندهای ارایه شده بود،لطفا اطلاعات تخصصی تری ارایه بفرمایید
فعالیت دیگر کشورها دراین زمینه چگونه وبه چه روشی صورت میگیرد
باتشکر
با سلام
من پرورش قارچ دارم.میخواستم بدونم میشه کمپوست های قارچ که الان دیگه قارچ نمیدن رو بدک کرم ها بخورن؟ منظورم از کرم ورمی کمپوست هستش؟
من محمدرضاعباسپورهستم ازروستای ریجن خیلی خوب بودمطالبتون ومن خیلی چیزهاازاین مطالب فهمیدم