کرم های خاکی – منبع تجزیه مواد
ابتدا چارلز داروین ( ۱۸۸۱ ) بر روی نقش کرم های خاکی در تجزیه اجساد جانوران و بقایای گیاهان در خاک مطالعه نمود
به طور کلی در حدود ۲۷۰۰ گونه مختلف از کرم های خاکی وجود دارند که بسته به موضوع کار و هدف، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود.
مرفولوژی کرمهای خاکی
کرمهای خاکی دارای بدنی کشیده بند بند فاقد استخوان دارای کوتیکول حامل تارها و دستگاه گوارش لوله مانند که به مجرای دفعی ختم میشود هستند.
این جانور اغلب دو جنسی یا هرمافرودیت هستند و هنگام بلوغ بر روی اپیدرم آنها یک منطقه متورم ظاهر میشود که آن را کمربند تناسلی گویند این قسمت پیلهای ترشح میکند که تخمها را در بر میگیرد.
کرمهای خاکی فاقد مرحله مشخص لاروی بوده و نوزدان آنها پس از خروج از تخم و پیله رفته رفته بالغ میشوند.
مناسب ترین گونه کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست
به منظور مدیریت و بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار Lampite mauritti به طور مثال گونه
میگیرد
بودهEisenia foetida ولی مناسب ترین گونه برای تولید ورمی کمپوست، گونه
که به رنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرم های خاکی معمولی می باشد. کرم ها جزو جانوران هرمافرودیت می باشند، یعنی هر کرم اندام های نر و مادگی را توامان دارد، ولی نهایتا کرم با اتصال به (clitellum) جفت دیگر از طریق دو کلیتلوم
و تبادل اسپرم عمل جفت گیری را انجام می دهد.
سپس هر کرم یک کیسه تخم ریزی در کلیتلوم خود تشکیل می دهد. (کلیتلوم قسمتی برجسته در تنه کرم است و در بند های نزدیک سر یک کرم بالغ قرار دارد). کیسه های تخم ریزی یا همان کوکون ها به رنگ زرد کهربایی بوده و در داخل آن حدود ۷-۳ نوزاد لارو وجود دارد.
بنابراین افزایش تعداد کرم ها در هر نسل به صورت تصاعد نسبتا هندسی، خواهد بود. وزن هر کرم بالغ بین ۵/۰ تا ۱ گرم بوده و در هر کیلوگرم حدود ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نخ کرم وجود دارد. فاصله بین دو نسل (از تخم تا تخم) در شرایط نرمال حدود ۳ ماه بوده و عمر کرم ها بین یک تا دو سال متغیر است.
کادیلاک کرم ها
گونه ایزینیا فتیدا که به آن کرم کودساز و کادیلاک کرم ها نیز گفته می شود، از بستری که شامل مواد نیمه پوسیده مانند کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند)، کاه و کلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می باشد، تغذیه می کند. در داخل این بستر اصلی می توان مواد تازه ای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه زباله های خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (به جز فاضلاب صنعتی)، اضافه نمود. رطوبت مطلوب بستر، هوادهی، تغذیه و جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری PH در حد ۸-۷ از نکات کلیدی در تولید ورمی کمپوست می باشد.
تغذیه خوراک کرم
همه نوع زبالهتر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی، شیشهای، پلاستیکی، فلزی و گوشتی خام و چربی، غذای این کرم میباشد. به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغالخوار است
به عنوان مثال:
. در ایران هر شهروند ایرانی روزی ۷۰۰ گرم و هر روستایی روزی ۳۰۰ گرم زباله خانگی تولید میکند که ۷۰ درصد آن خوراک این کرم میباشد. و هر روستایی روزی ۴۰۰ گرم فضولات حیوانی تولید میکند که ۱۰۰ درصد آن خوراک این کرم میباشد. این کرم حداقل معادل وزن خود در روز غذا میخورد و ۶۰ تا ۹۰ درصد آن به کود تبدیل میشود و مابقی غذای خورده شده برای تکثیر و افزایش وزن و تعداد کرم مصرف میشود
زیستگاه اصلی:
کرمها قادر به تحمل دما و یا گرمای زیاد و یا کم نیستند، بطوریکه در سرمای زیر نقطه یخبندان در طی چند ساعت همگی آنها از بین میروند. همینطور بیشتر آنها در صورتیکه حرارت محیط بمدت چند روز به بیش از ۲۵ درجه سانتیگراد برسد قادر به ادامه زندگی نخواهند بود و معمولاً برای مقابله با حرارتهای نامتناسب به دالانهای زیر زمینی خود پناه میبرند.
شرایط آب و هوایی فصول مختلف در واکنش عمودی و افقی کرمهای خاکی دخالت مستقیم داشته و نه تنها در یک دوره سالیانه بلکه در طول شبانه روز نیز تعداد فعالیت و حرکت عمودی و افقی آنها اختلافات زیادی از خود نشان میدهند. به طوری که در طول شبانه روز هنگام طلوع و غروب آفتاب فعالیت کرمها در سطح خاک بیشتر میشود و به همین ترتیب در فصولی که آب و هوا تعادل بیشتری دارند، تعداد و جمعیت کرمهای خاکی در سطح افزایش یافته و در مقابل در فصولی که شرایط نامناسب میشود این جانوران دورههای سکون اختیاری برای خود انتخاب میکنند