اقتصادی شدن تولیدات با ورمی کمپوست
جلوگیری از مصرف کوددهی بیرویهی شیمیایی در راستای بهینه مصرف کردن کود و حفظ خاکهای کشاورزی ضروری بهنظر میرسد.
تولید ورمی کمپوست، فناوری استفاده از انواع خاصی از کِرمهای خاکی است که این کرمها با داشتن توان رشد و تکثیر بسیار سریع، انواع مواد آلی زائد، مزاحم و آلودهکنندهی محیط را به یک کود آلی و با کیفیت ممتاز تبدیل میکنند.
در برخی مناطق و واحدهای تولیدی یکی از روشهای نادرست افزایش تولید، مصرف بیرویه کودهای شیمیایی است که تولید را در کوتاه مدت افزایش مقطعی میدهد اما با ادامهی این روند نه تنها در میان مدت تولیدی اضافه نمیشود بلکه سبب اتلاف کودها و کاهش تولید و از میان بردن مواد آلی خاک میشود. افزایش محصول با بهرهگیری از ورمی کمپوست قابل پیشبینی است.
آموزش تولید کود ورمی کمپوست
آموزش تولید کود ورمی کمپوست به کشاورزان، فرهنگسازی تفکیک زباله و تولید کود ورمی کمپوست از مدارس ابتدایی ، اختصاص یارانههای کودهای شیمیایی به کود ورمی کمپوست و استفاده در مزارع نمونه، نمایشی و الگویی از برنامههای سازمان برای جایگزینی ورمی کمپوست بهجای کودهای شیمیایی است.
ورمی کمپوست نتیجهی هضم طبیعی غذا در سامانهی هاضمه کرم خاکی است و دورهی رشد گیاه را بهوسیله داشتن میکروارگانیسم همچنین مواد آلی فعال و تسریع میکند.در راستای برنامهی پنجم توسعهی اقتصادی مبنی بر افزایش مصرف کودهای بیولوژیک تا ۳۰ درصد باید به تولید کودهای آلی و بیولوژیک توجه خاصی کرد.استفادهی بهینه از ضایعات آلی زبالههای شهری، حفظ محیط زیست و تولید کودی با کیفیت زیاد برای مصارف گیاهان را باید از مهمترین مزایای ورمی کمپوست قلمداد کرد.حفظ منابع تولیدکنندهی مواد غذایی به لحاظ کمی و کیفی بهویژه آب و خاک کشور وظیفهای همگانی محسوب میشود. کارشناسان، ورمی کمپوست را در اقتصادیتَر شدن تولید و توسعهی اقتصادی کشور تاثیرگذار میدانند.
تاثیر ورمی کمپوست
کود ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد و اصلاحکنندهی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسمهای پاتوژن، باکتریهای غیرهوازی، قارچها و علفهای هرز است.
ورمی کمپوست یک کود صد در صد آلی است که بهصورت مستقیم جذب ریشهی گیاهان میشود، این نوع کمپوست، غنیترین محیط برای حیات موجودات ذرهبینی خاک و با این وجود، بدون بو و عاری از آلودگی است.تشدید آلودگی آب و خاک، تخریب ساختمان خاک، شور و سِفت شدن خاک، بر هم خوردن تعادل عناصر غذایی خاک، ایجاد محصولات غذایی بیکیفیّت و آلوده و صرف هزینههای گزاف تولید محصولات غذایی و کشاورزی را از نتایج استفادهی بیرویه از کودهای شیمیایی است.
پیشرفت مراحل رشد برای هر گیاه در مناطق آب و هوایی مختلف یکسان نیست و واکنش گیاهان به سامانهی کود ورمی کمپوست نیز متغیر است.گیاهانی که در شرایط مطلوب آب و هوایی و تغذیهای مناسب رشد میکنند، عکسالعمل کندتری نسبت به افزایش میزان کود و دیگر افزودنیهای شیمیایی به بستر خاک نشان میدهند. در حالی که گیاهانی که در شرایط غیرمطلوب آب و هوایی و تغذیهای نامناسب رشد و پرورش میکنند، عکسالعمل سریعتر و مطلوبتری در افزودن کود ورمی به خاکشان نشان میدهند.
فقط یکبار استفاده از این کود در یک دورهی کشت کافی است.این کود در سبزینگی گل و بزرگتر کردن گل و گیاهان زینتی مؤثر بوده و همهی عناصر غذایی موجود در ورمی کمپوست به آسانی توسط گیاه جذب میشوند. ورمی کمپوست عناصر سنگین موجود در خاک را تثبیت میکند و مانع از جذب بیش از حد آنها توسط گیاه میشود و در ضمن جوانهزنی بذر را تحریک کرده، ریشهزایی قلمهها را تشدید و عملکرد کمی و کیفی گیاه را بهطور چشمگیری افزایش میدهد.
گیاهانی که از کود ورمی کمپوست تغذیه میکنند دارای ظاهری بلندتر و رشدی سریعتر هستند. کود ورمی به عنوان یکی از اجزای مغذی گیاهان در باغبانی و گل کاری تاثیر مستقیمی در خواص فیزیکی و شیمیایی و رشد و نمو گیاهان دارد. ارزشمندترین ویژگی ورمی کمپوست در عملکرد آنزیمها، میکروارگانیسمها و هورمونهای مختلف موجود در آن است.
کیفیت ورمی کمپوست
کیفیّت ورمی کمپوست به نوع غذا(محیط کشت) یا مواد زائد آلی که کرمها از آن تغذیه کردهاند، بستگی دارد. برای مثال کرمها میتوانند مواد آلی با سلولز زیاد مانند خاک اره را هضم کرده و یک ماده اصلاحکننده خاک با کیفیت پائین تولید کنند، برعکس کرمها قادرند با مواد غنی از ازت و فقیر از سلولز ورمی کمپوست با کیفیت عالی تولید کنند.
بهرهگیری از ورمی کمپوست افزون بر تثبیت مواد زاید جامد، فضولات حیوانی و لجن فاضلاب، نتایج مفید دیگری نظیر جداسازی مواد زاید غیرآلی، نداشتن شیرابه، نداشتن بوی زباله و کاهش حجم آن تا حدود ۸۰ درصد را نیز به دنبال دارد.